CDA
Als je een huis koopt met een hypotheek, dan moet je rente betalen aan de bank. In Nederland mag je deze rente aftrekken van je inkomen bij de belastingaangifte. Daardoor betaal je minder belasting. Dat heet hypotheekrenteaftrek. De hypotheekrenteaftrek is hoger als je een hogere hypotheek hebt of een hoger inkomen en lager als je een lagere hypotheek hebt of een lager inkomen.
CDA
In een zeer krappe woningmarkt heeft de hypotheekrenteaftrek een nog verder prijsopdrijvend effect. We willen daarom heel geleidelijk de hypotheekrenteaftrek afschaffen en dit geld één op één terugsluizen in verlaging van de inkomstenbelasting om het effect voor huishoudens te verzachten.
In Nederland heb je het recht om te demonstreren. Een demonstratie moet van tevoren worden aangemeld bij de burgemeester. Meestal wordt toestemming gegeven, maar de burgemeester kan een demonstratie verbieden als die denkt dat deze een gevaar is voor de openbare orde of als de rechten van anderen op dat moment belangrijker worden gevonden. Nu wordt niet bijgehouden wie er aan een verboden demonstratie meedoet, tenzij iemand ook iets anders doet wat verboden is. Bijhouden kan bijvoorbeeld met foto's of met camera's met gezichtsherkenning.
CDA
Het is simpelweg verboden om deel te nemen aan een illegale demonstratie, dus de politie mag hierop handhaven door te registeren wie aanwezig is. Op die manier kan aan mensen die de wet overtreden bijvoorbeeld een boete opgelegd worden.
Op dit moment hebben alle werknemers van 21 jaar en ouder recht op het minimumloon. Dat is het bedrag dat je minimaal moet ontvangen als je werkt. De regering stelt het minimumloon vast. Jongeren van 15 tot en met 20 jaar krijgen nu een percentage van het minimumloon. Daardoor zijn ze voor werkgevers goedkoper om in dienst te nemen.
CDA
Wij steunen de verhoging van het jeugdminimumloon in de komende jaren, maar zijn niet voor het verlagen van de leeftijdsgrens. Het is belangrijk om jongeren te blijven stimuleren hun opleiding af te maken. Bovendien krijgen veel jongeren onder de 21 al het hogere minimumloon, door Cao-afspraken.
Lelystad Airport, een vliegveld bij Lelystad, zou vakantievluchten gaan overnemen van Schiphol. In 2022 kreeg het vliegveld geen natuurvergunning, waardoor het niet open kon. Een natuurvergunning is toestemming van de overheid voor activiteiten die slecht zijn voor de natuur, zoals stikstofuitstoot of lawaai. Het vliegveld heeft deze vergunning nog steeds niet gekregen. Daarom kunnen er geen commerciële passagiersvluchten komen op Lelystad Airport. Eerder dit jaar is Lelystad Airport wel aangewezen als trainingsplek voor vliegtuigen van het leger.
CDA
Lelystad Airport wordt een belangrijke thuisbasis voor Defensie met de stationering van F-35’s. Commercieel gebruik van het vliegveld is voor het CDA geen doel op zich, maar kan alleen bij strikte voorwaarden: stiller en schoner vliegen en een oplossing voor laagvliegroutes.
Statushouders zijn mensen die in Nederland asiel hebben aangevraagd en een verblijfsvergunning hebben gekregen. Gemeentes zijn verplicht om deze mensen een passende woning aan te bieden en kunnen statushouders daarom voorrang geven op een sociale huurwoning. Zo komt er ruimte in asielzoekerscentra. Er zijn vaak lange wachttijden voor sociale huurwoningen. Er is een wetsvoorstel gedaan om de voorrangsregelingen van gemeenten voor statushouders af te schaffen.
CDA
Het CDA vindt dat gemeenten de vrijheid moeten houden om naar eigen inzicht voorrang te kunnen geven aan kwetsbare groepen. Met de spreidingswet vragen we gemeenten wel om hun verantwoordelijkheid te nemen door een bijdrage te leveren aan de opvang van asielzoekers in hun regio.
Voor het gebruik van de meeste sociale media zoals TikTok, Snapchat en Instagram is de minimumleeftijd nu 13 jaar. Maar veel gebruikers zijn jonger, want kinderen kunnen liegen over hun leeftijd. De Europese Unie heeft in 2024 een wet aangenomen die strenge eisen stelt aan leeftijdscontrole en bescherming van minderjarigen door sociale mediaplatforms. De EU stelt geen minimumleeftijd voor, maar landen kunnen zelf ook regels opstellen, zolang die passen binnen de Europese regels. Op dit moment adviseert de Nederlandse overheid ouders al om kinderen pas vanaf 15 jaar op sociale media te laten.
CDA
We vinden het belangrijk dat we onze kinderen goed leren omgaan met sociale media. Daarom willen we een verplichte leeftijdscheck voor sociale media invoeren.
Ontwikkelingshulp is hulp van rijke landen aan arme landen om armoede te verminderen en ervoor te zorgen dat mensen in die landen een beter leven kunnen opbouwen. Er is een internationale afspraak om 0,7 procent van het bruto nationaal inkomen uit te geven aan ontwikkelingshulp. Het bruto nationaal inkomen is al het geld dat alle mensen in Nederland in een jaar verdienen. Sinds 2013 haalt Nederland die 0,7 procent niet meer door bezuinigingen.
CDA
Economisch perspectief helpt migratie tegengaan, is een steunpilaar tegen radicalisering en bevordert regionale ontwikkeling. Het CDA is voorstander van de norm van 0,7% bbp voor ontwikkelingssamenwerking, conform internationale afspraak, en zet stappen in fases naar het het behalen van deze norm.
De overheid heeft regels gemaakt voor scholen om ervoor te zorgen dat kinderen alleen zaken leren die passen bij Nederlandse normen en waarden. Dat wordt ook gecontroleerd. Er zijn organisaties die op basis van religie of levensbeschouwing jongeren lesgeven buiten schooltijden. Over de inhoud van die lessen zijn geen afspraken gemaakt en er is nu bijna geen controle op.
CDA
Het staat ouders vrij om hun kinderen op te voeden volgens hun geloofsovertuiging. We staan pal voor de vrijheid van godsdienst en vrijheid van onderwijs. Dat betekent niet dat er aangezet mag worden tot haat en discriminatie. Daar wil het CDA streng tegen blijven optreden.
Kinderbijslag is geld dat je van de overheid krijgt om te helpen met de kosten voor het opvoeden van je kind. Dat is een vast bedrag per kind en ouders of verzorgers krijgen het tot het kind 18 jaar is geworden. Als de kinderbijslag zou afhangen van het inkomen, zouden mensen met een hoger inkomen minder kinderbijslag krijgen.
CDA
Gezinnen zijn de stille kracht van de samenleving. We willen gezinnen helpen door de kinderbijslag en het kindgebonden budget te verhogen en samen te voegen tot één eenvoudige regeling.
De publieke omroep in Nederland bestaat uit drie televisiezenders (NPO 1, 2 en 3) en zes radiozenders. Doel is om niet alleen programma’s te maken voor een breed publiek, maar ook voor kleinere groepen mensen. De publieke omroep krijgt daarvoor geld van de overheid. Commerciële zenders als RTL en SBS6 krijgen geen geld van de overheid.
CDA
Het CDA vindt persvrijheid heel belangrijk. Goede en betrouwbare media zijn nodig in deze tijd van nepnieuws en propaganda. Wij willen een pluriform, publieksonafhankelijk omroepbestel met sterke representatie van de samenleving.
In de jaren negentig van de vorige eeuw zijn er internationale afspraken gemaakt over een aparte Palestijnse en Israëlische staat. De Palestijnen hebben nu eigen besturen in Gaza en de Westelijke Jordaanoever, maar nog geen volledig zelfbestuur. De Palestijnse staat zou dat wel hebben.De Nederlandse regering is al langer voorstander van een tweestatenoplossing waarbij Israël en de Palestijnse staat naast elkaar bestaan. Tot nu toe wacht Nederland met het erkennen van de Palestijnse staat. Landen als Frankrijk, België, Canada en het Verenigd Koninkrijk hebben recent besloten om de Palestijnse staat te erkennen.
CDA
Het CDA is voorstander van het onder voorwaarden erkennen van de Staat Palestina. Wel moet eerst aan die voorwaarden zijn voldaan, waaronder het houden van vrije verkiezingen, het uitsluiten van Hamas en andere terreurorganisaties en het ondubbelzinnig erkennen van het bestaansrecht van Israël.
Voor plastic dat je maar één keer gebruikt (zoals bij afhaaleten of ijs) moet je soms extra betalen door een heffing. Het doel is dat we daardoor minder plastic gaan gebruiken en minder plastic afval krijgen. De extra kosten staan apart op de kassabon. De heffing zorgt voor meer kosten en ook voor meer administratie voor ondernemers. Zij hoeven de inkomsten uit die heffing niet aan de overheid te geven.
CDA
Het CDA wil het gebruik van eenmalig plastic zeker terugdringen, maar een heffing is niet het enige middel. Als een heffing niet effectief is, kiezen we liever voor andere oplossingen die beter werken en draagvlak hebben bij ondernemers en consumenten.
Sociale huurwoningen zijn bedoeld om betaalbare woonruimte te bieden aan mensen met een lager of middeninkomen. De maximumprijs bedraagt 900,07 euro per maand (2025). De overheid bepaalt elk jaar hoeveel die huur mag stijgen. Dat hangt af van de inflatie en van allerlei kosten van verhuurders. Inflatie is de gemiddelde prijsstijging van de goederen en diensten die consumenten kopen.
CDA
Het CDA wil dat sociale huren de komende jaren niet harder stijgen dan het driejarig gemiddelde van de inflatie. Zo houden we huren betaalbaar en voorspelbaar, krijgen huurders zekerheid en kunnen woningbouwcorporaties blijven investeren in nieuwbouw en verduurzaming.
Op dit moment is de overheid van plan om minder geld te steken in wetenschappelijk onderzoek en innovatie. Het bedrag daalt van 9,7 miljard euro in 2024 naar 8,4 miljard euro in 2029. Dat geld gaat vooral naar universiteiten, hogescholen en kennisinstellingen.
CDA
Onderzoek en innovatie zijn de motor van ons toekomstig verdienvermogen en dragen bij aan de toekomst van Nederland. Daar moeten we dus meer geld in investeren.
De wolf is een beschermde diersoort. Volgens Europese regels mogen wolven niet zomaar worden gedood. Dat mag alleen als een wolf problemen veroorzaakt, bijvoorbeeld als hij mensen aanvalt of dieren die zich achter beschermende hekken bevinden. De provincie vraagt daarvoor een vergunning aan. Nederland kan proberen de Europese regels zo soepel mogelijk uit te leggen. Dan worden er meer vergunningen gegeven.
CDA
De wolf is terug in Nederland en de populatie moet beheersbaar blijven. Om problemen te voorkomen, moeten gemeenten en provincies makkelijker toestemming krijgen om wolven af te schieten die problemen veroorzaken. Zo zorgen we voor veiligheid en een goede balans tussen mens en natuur.
Nederlandse rechters kunnen bij het uitspreken van een straf kiezen tussen een korte of lange gevangenisstraf, een taakstraf of een boete. Een nieuw wetsvoorstel geeft rechters straks ook de mogelijkheid om te kiezen voor elektronische detentie. Dan krijg je een enkelband om en kan de politie zien waar je bent. De veroordeelde kan zijn of haar straf dan thuis uitzitten en dit kan elektronisch worden gecontoleerd. Het is de bedoeling om daarmee het aantal korte gevangenisstraffen te verminderen.
CDA
Het CDA wil dat de rechter meer mogelijkheden krijgt om slimmer te straffen. We zien de enkelband als volwaardige straf en daarom introduceren we de mogelijkheid voor de rechter om dit als hoofdstraf op te leggen.
De afkorting WW staat voor Werkloosheidswet. Deze wet regelt een tijdelijke uitkering voor mensen die geheel of gedeeltelijk werkloos zijn geworden. Werknemers betalen er via hun loon premie voor. Hoe langer je hebt gewerkt, hoe langer je recht hebt op een WW-uitkering. Nu krijg je maximaal twee jaar een WW-uitkering.
CDA
Het CDA heeft geen plannen om de WW-uitkering verder te verkorten.
Om de Europese natuurdoelen te halen heeft Nederland besloten om de uitstoot van stikstof flink omlaag te brengen. Door stikstof gaat namelijk een deel van de planten, bomen en dieren dood. Op dit moment heeft de regering nog als doel dat de uitstoot van stikstof in 2035 de helft minder moet zijn dan in 2019, niet in 2030. Grote bedrijven, de bouw, het verkeer en vee zorgen voor de meeste stikstof in de lucht.
CDA
Nederland moet van het stikstofslot. Vergunningverlening voor woningbouw, infrastructuur en landbouw moet weer op gang komen. Het CDA wil sturen op stikstofreductie in 2035 via emissienormen per bedrijf en het stikstoffonds herstellen voor de transitie in landbouw en natuurbeheer.
Abortus is het afbreken van een zwangerschap door een pil of een medische ingreep. In Nederland staat abortus in het Wetboek van Strafrecht en dat betekent dat het in principe strafbaar is om een zwangerschap af te breken. Toch kan een abortus legaal worden uitgevoerd, als wordt voldaan aan een aantal wettelijke voorwaarden. Als abortus uit het Wetboek van Strafrecht wordt gehaald, kan er niet meer sprake zijn van een strafbaar feit.
CDA
In de huidige wet is een zorgvuldig uitgevoerde abortus al niet strafbaar. Alleen een onzorgvuldig uitgevoerde abortus is strafbaar. In het belang van zowel de vrouw als het ongeboren kind is het van belang dat dit zo blijft.
De hoogte van de bijstand hangt af van het wettelijk minimumloon. Dat betekent dat de bijstand hoger wordt als het wettelijk minimumloon omhoog gaat. Als de bijstand niet meestijgt met het minimumloon, wordt het verschil tussen mensen die werken en mensen met een bijstandsuitkering groter.
CDA
Het CDA vindt dat de uitkeringen gekoppeld moeten blijven aan de loonstijging, zodat iedereen mee profiteert van stijging van de welvaart.
In Nederland houden boeren veel dieren, zoals koeien, kippen, varkens en schapen, voor hun vlees of andere producten zoals melk, eieren en wol. Een deel van die producten verkopen ze in Nederland en een deel in het buitenland. De dieren zorgen voor vervuiling met stoffen als methaan, een gas dat bijdraagt aan klimaatverandering, en stikstof, dat slecht is voor kwetsbare natuurgebieden.
CDA
Krimp van de veestapel is voor het CDA nooit een doel op zich. We sturen op stikstofreductie in 2035 via emissienormen per bedrijf. Koplopers worden beloond, achterblijvers moeten meer doen. Het stikstoffonds wordt hersteld en we voeren regie op vrijwillige bedrijfsbeëindiging en herverdeling.
Als iemand geen verblijfsvergunning heeft, mag die persoon niet in Nederland blijven. Maar die persoon is nu niet strafbaar. Als illegaal verblijf wel strafbaar wordt, dan mag de politie iemand oppakken en kan diegene van de rechter een boete krijgen of zelfs een gevangenisstraf.
CDA
Het is strafbaar voor uitgeprocedeerde asielzoekers om niet mee te werken aan terugkeer naar het land van herkomst. Het strafbaar stellen van mensen of organisaties die uitgeprocedeerde asielzoekers helpen, is voor het CDA onbespreekbaar. Medemenselijkheid is geen misdrijf.
In Nederland betaal je belasting voor het bezit van een motorvoertuig, zoals auto, motorfiets of vrachtwagen. Ook als je maar weinig rijdt, betaal je die belasting. Bij rekeningrijden betaal je geen vast bedrag meer, maar betaal je meer als je meer kilometers rijdt. De overheid kan daarbij ook variëren in prijs. Zo kan ze het duurder maken om in de spits te rijden.
CDA
Het CDA is tegen een algemene kilometerheffing, we willen juist doelgericht beleid. We willen de belasting baseren op voertuigoppervlak en een heffing in de spits op drukke wegen, waarvan de opbrengst wordt geïnvesteerd in de verbetering van onze wegen en onze bereikbaarheid.
In Nederland ben je verplicht een zorgverzekering af te sluiten, waarvoor je premie moet betalen. De zorgverzekeraar vergoedt veel zorgkosten, zoals medicijnen of ziekenhuisbezoek. Maar iedereen heeft een eigen risico - dat is het bedrag dat je eerst zelf moet betalen voordat de zorgverzekering de rest betaalt. Per 1 januari 2027 wordt het eigen risico gehalveerd, van 385 euro naar 192,50 euro per jaar.
CDA
De verlaging van het eigen risico door het vorige kabinet maakt de zorgpremie alleen maar duurder; dat is onverstandig en niet houdbaar richting de toekomst.
Artsen kunnen in bijzondere gevallen iemand helpen met sterven door middel van euthanasie of hulp bij zelfdoding. Dat mogen zij alleen doen bij mensen die ondraaglijk en uitzichtloos lijden. Het lijden kan lichamelijk of psychisch zijn, maar moet een medische oorzaak hebben. Bijvoorbeeld door een psychiatrische aandoening.
CDA
Ook met psychisch lijden kan iemand zich in een uitzichtloze toestand van ondraaglijk lijden bevinden. Dit is echter wel een complex en gevoelig onderwerp. Onder psychiaters, patiënten en naasten bestaan verschillende perspectieven. Euthanasie is daarom alleen mogelijk onder strikte voorwaarden.
Gemeentes die woningen willen laten bouwen, moeten eerst kijken of er ruimte is in bebouwd gebied. Pas onder strenge voorwaarden mag het op landelijk gebied. Dan gaat het vooral om verandering van plannen over de inrichting van Nederland en om milieuregels. Als het bouwen van woningen op landbouwgrond gemakkelijker wordt, kunnen er sneller nieuwe woningen worden gebouwd.
CDA
Het CDA wil in elke dorp en elke stad een wijkje erbij. We bouwen eerst aan de rand van kernen en gebiedsgericht, met boerenperspectief: vrijwillige grondruil via regionale grondbanken en kleinschalig. Het beslag op landbouwgrond is zeer beperkt.
De overheid gebruikt steeds vaker gegevens van burgers, bijvoorbeeld om fraude met uitkeringen op te sporen. Of om criminaliteit tegen te gaan. Die gegevens gaan over de wijk waarin ze wonen, maar bevatten ook persoonlijke informatie van burgers, zoals leeftijd of afkomst. Op basis van een reeks instructies (algoritme) doen computersystemen daarmee voorspellingen voor groepen mensen. Het gebruik van afkomst of nationaliteit in een algoritme zorgt ervoor dat daarop ook wordt beoordeeld. De overheid heeft zich voorgenomen om afkomst en nationaliteit niet meer in algoritmes te gebruiken. Door dat in een wet vast te leggen moet de overheid zich daar ook aan houden.
CDA
In sommige gevallen kan achtergrondinformatie over criminaliteit en daders behulpzaam zijn in de opsporing en preventie. Het op voorhand verbieden van deze informatie kan de opsporing juist bemoeilijken, maar er moet wel uiterst zorgvuldig mee om worden gegaan. Er is nooit plaats voor discriminatie.
In Nederland is er een minimumleeftijd voor sekswerk. In dit geval gaat het om mensen die seksuele handelingen verrichten in de ruil voor geld. In de wet is seks met iemand onder de 18 die daarvoor wordt betaald altijd strafbaar. In sommige gemeenten krijg je al geen vergunning om sekswerk te doen als je jonger bent dan 21.
CDA
Sekswerk gaat vaak gepaard met mensenhandel, illegaliteit en seksuele uitbuiting. Door illegaal sekswerk effectiever aan te pakken, kunnen we vrouwen beter beschermen. Daarom zijn we voor een verhoging van de leeftijdsgrens van 18 naar 21 jaar.
Nederland is lid van de NAVO, een bondgenootschap van Europese en Noord-Amerikaanse landen. De landen hebben beloofd dat zij elkaar zullen helpen als een van hen wordt aangevallen. Ook hebben zij in 2025 afgesproken een bedrag dat gelijk is aan 3,5 procent van het bruto binnenlands product aan defensie te zullen uitgeven, bijvoorbeeld aan soldaten of wapens. Het bruto binnenlands product is de totale waarde van alle goederen en diensten die in een land worden geproduceerd in een jaar. Door het in de wet vast te leggen, moet de overheid zich er ook aan houden.
CDA
Het CDA was een van de initiatiefnemers om de oude norm van minimaal 2% in de wet op te nemen. Het CDA wil daarnaast dat Nederland zich committeert aan de afspraak om uiterlijk in 2035 3,5% van het bbp uit te geven aan defensie. Veiligheid is een kerntaak van de overheid, en die moet op orde zijn.
In een kerncentrale wordt elektriciteit opgewekt. Hierbij komt geen CO2 vrij. CO2 is een broeikasgas. Hoe meer ervan in de lucht zit, hoe minder warmte van de zon de aarde kan verlaten. De aarde wordt dan steeds warmer. Een kerncentrale gebruikt radioactief materiaal, waarvan de straling nog duizenden jaren na gebruik gevaarlijk is. Het afval moet dus voor zeer lange tijd goed worden opgeslagen. Nederland telt nu één kerncentrale, namelijk in Borssele.
CDA
Het CDA wil doorgaan met de bouw van twee nieuwe kerncentrales, in goed overleg met de omgeving. Ook stimuleren we kleine, modulaire kernreactoren (SMR’s) en bundelen we in Europa de krachten om de kosten te beheersen en CO₂-vrij regelbaar vermogen voor de toekomst te garanderen.
CDA
Het CDA is tegen een Europees leger. De krijgsmacht kan alleen door de Nederlandse regering en het parlement worden uitgezonden op missies. We zijn wel voor meer Europese defensiesamenwerking. Europa moet meer verantwoordelijkheid nemen op het gebied van defensie.
CDA
Het CDA wil elektrisch rijden stimuleren. Dat doen we niet met subsidies, maar via meer laadpalen en de eis dat alle nieuwe personenauto’s vanaf 2030 volledig elektrisch zijn.
CDA
Iedereen in Nederland krijgt voor hetzelfde strafbare feit dezelfde boete. De hoogte van de boete moet afhankelijk zijn van de ernst van het delict, en niet van het inkomen van de dader. Dat doet geen recht aan de ernst van de overtreding.
CDA
Het CDA kiest voor vrijwillige opkoopregelingen, niet voor verplichte opkoop. We zetten ook in op verplaatsing, extensivering en houden waar mogelijk rekening met natuurlijk verloop in de sector. Zo blijft er toekomst voor boeren én wordt stikstof gereduceerd.
CDA
Vanuit godsdienstvrijheid is het CDA tegen een totaalverbod op slachten zonder verdoving. Het mag alleen onder strenge voorwaarden en met toestemming van de NVWA. Het CDA vindt het belangrijk dat de wetten en regels rondom onbedwelmd ritueel slachten goed worden nageleefd en streng gecontroleerd.
CDA
Het CDA wil de inkomensgrens niet verhogen; dat vergroot de concurrentie terwijl er al te weinig woningen zijn. Juist voor leraren, agenten en verpleegkundigen willen we veel meer middenhuur en betaalbare koophuizen bouwen, zodat ook zij een passende woning kunnen vinden.
CDA
Het CDA wil geen verplichte weidegang, maar stimuleert het wel. We kiezen voor langjarige, duidelijke doelen en normen, niet voor gedetailleerde regels. Zo krijgen boeren meer vrijheid om hier zelf binnen de kaders invulling aan te geven.
CDA
Het CDA heeft ervoor gezorgd dat het plan van het vorige kabinet om de btw op cultuur, media en sport te verhogen niet is doorgegaan. Kunst en cultuur kunnen in een onzekere wereld juist helpen creatief, weerbaar en veerkrachtig te zijn.
CDA
De pil wordt al vergoed voor vrouwen tot 21 jaar. Het is wat het CDA betreft niet nodig om dit verder uit te breiden, ook omdat het ten koste zou gaan van de vergoeding van andere noodzakelijke behandelingen.
CDA
Het CDA wil stoppen met het wietexperiment omdat dit alleen maar leidt tot onduidelijkheid, overlast en criminaliteit. We voeren een wiettaks in totdat we van het experiment af zijn om drugsgebruik te ontmoedigen en te de-normaliseren.
CDA
Vanwege de hoge brandstofprijzen de afgelopen jaren, zijn de accijnzen meerdere malen verlaagd en niet geïndexeerd, ook met steun van het CDA. Het CDA houdt altijd oog voor de prijs aan de pomp.
CDA
Het CDA wil inzetten op meer zichtbare veiligheid voor de aanpak van criminaliteit. Camera's met gezichtsherkenning kunnen behulpzaam zijn om daders effectief op te sporen.
CDA
De zorgpremie die je zelf maandelijks betaalt is onafhankelijk van je inkomen, en dat wil het CDA zo houden. De lagere inkomens helpen we in de kosten door middel van de zorgtoeslag.
CDA
Het CDA wil investeren in een goede energiemix, waaronder windenergie. Windmolens op zee moeten natuurversterkend zijn, met oog voor de visserij. Op land moeten ze zorgvuldig worden ingepast, met oog voor omwonenden en het landschap.
CDA
Het CDA is tegen deze snelheidsverlaging op de snelweg. We verbeteren de verkeersveiligheid door de herinvoering van het alcoholslot, een harde aanpak van alcohol en drugs in verkeer, goede verlichting op 60- en 80-wegen en de aanpak van onveilige N-wegen.
CDA
Op dit moment kunnen rechters al in specifieke gevallen het volwassenenrecht toepassen op minderjarigen. Bij ernstige geweldsmisdrijven is dit op zijn plaats, maar dat moet per geval door de rechter worden afgewogen, afhankelijk van de ernst van het feit en de omstandigheden van de verdachte.
CDA
Antisemitisme is een hardnekkig probleem. Een specifieke strafbaarstelling leidt tot erkenning, een normstelling, verbeterde registratie en handhaving, en laat zien dat antisemitisme onacceptabel is en geen plek mag hebben in onze samenleving.
CDA
De keus om een abortus uit te laten voeren is aan de vrouw, in samenspraak met de arts, binnen de grenzen van de zorgvuldigheidseisen die in de wet staan. Die afweging is al lastig genoeg, en moet niet bezwaard worden door het gevoel dat hier ook nog eens verantwoording over afgelegd moet worden.
CDA
Het is belangrijk dat studenten een eerlijke stagevergoeding krijgen. Wij willen daarom een wettelijke stagevergoeding invoeren voor stages in het mbo en in het hoger onderwijs.
CDA
Het CDA wil dat gemeenten de zelfbewoningsplicht kunnen inzetten om starters en middeninkomens te helpen aan een huis. Zo blijven woningen beschikbaar voor mensen die er zelf willen wonen en versterken we de volkshuisvesting. Een landelijk verbod van dit instrument past daar niet bij.
CDA
Het CDA staat pal voor de vrijheid van onderwijs. We gaan ervan uit dat ouders die kiezen voor bijvoorbeeld een reformatorische school dat bewust doen. De rol van de overheid is om ervoor te zorgen dat er genoeg openbare scholen zijn, zodat ieder kind een plek heeft.
CDA
Het CDA vindt dat de rechter beoordelingsvrijheid moet hebben om een passende straf op te leggen aan een dader. Minimumstraffen passen niet bij een persoonsgerichte aanpak.
CDA
De EU-regels zijn al streng en wetenschappelijk onderbouwd. Genetisch bewerkte gewassen kunnen bijdragen aan duurzamere landbouw en het wereldwijd versterken van voedselzekerheid. Strengere nationale regels remmen innovatie en zetten Nederlandse boeren op achterstand.
CDA
Werkgevers die arbeidsmigranten in dienst hebben, hebben de verantwoordelijkheid om te zorgen dat zij de Nederlandse taal leren en daarnaast ook goede huisvesting hebben.
CDA
Het veranderen van het geslacht in de geboorteakte is een ingrijpende gebeurtenis en is meer dan alleen een administratieve wijziging. Met name minderjarigen kunnen de consequenties nog niet goed overzien, dus daarvoor kan een gesprek met een deskundige van toegevoegde waarde zijn.
CDA
Het CDA is tegen permanente bewoning op vakantieparken. Dit helpt de woningnood niet. We willen gemeenten juist helpen om parken te transformeren tot woonwijken of vitale recreatieparken, zodat er écht nieuwe woningen en leefbare buurten bijkomen.
CDA
De transitie naar een duurzame wereld vraagt om duidelijke keuzes. Het CDA kiest voor ambitieus Europees klimaatbeleid en groene industriepolitiek, met oog voor haalbaarheid en concurrentiekracht. We blijven inzetten op klimaatneutraliteit in 2050 en de doelen uit het Klimaatakkoord van Parijs.
CDA
De politie moet de verbinding op kunnen zoeken met alle delen van de samenleving, dus het moet hen vrijstaan om ook aanwezig te zijn bij evenementen zoals Roze Zaterdag. Zo bevorderen we de sociale cohesie en laagdrempelig contact met de politie.
CDA
Het CDA wil erven en schenken niet zwaarder belasten, maar wel een verschuiving naar schenken. De belasting op schenken wordt dan iets lager en die op erven iets hoger.
CDA
Wij willen dat zorg van goede kwaliteit voor iedereen beschikbaar is, ook in de regio. Meer geld is daarvoor niet per se de oplossing; in een tijd van toenemende schaarste valt veel winst te behalen als ziekenhuizen onderling meer en beter samenwerken.
CDA
Het CDA wil jaarlijks 100.000 woningen bouwen. Twee derde daarvan moet betaalbaar zijn, waarvan 30% sociale huur. We hebben extra aandacht voor starters, gezinnen en ouderen. In de regio maken we strakke afspraken om deze woningen ook echt te realiseren.
CDA
De erkenning en viering van Keti Koti is belangrijk, maar we zijn er niet voor om hiervan een nationale feestdag te maken. Onze inzet is om samen met werkgevers en werknemers in Cao's aandacht te vragen voor Bevrijdingsdag als jaarlijkse vrije dag voor iedereen.
CDA
We betrekken jongeren onder 18 jaar actief via de maatschappelijke diensttijd, jongerenorganisaties en lokale initiatieven. Zo kunnen zij hun stem laten horen en verantwoordelijkheid nemen, zonder dat de stemgerechtigde leeftijd omlaag hoeft.
CDA
De Koning staat boven de partijen en brengt verbinding. Zo wordt de formatie minder partijpolitiek en meer gericht op het algemeen belang: samen werken aan een stabiel kabinet voor Nederland.
CDA
Het CDA wil natuurgebieden herschikken om robuustere, beter verbonden natuur te creëren. De totale oppervlakte blijft behouden, terwijl leefruimte voor flora en fauna toeneemt en biodiversiteit beter wordt beschermd tegen verstoring.
CDA
Helaas is het in het huidige tijdsgewricht noodzakelijk dat in Europa meer gewerkt wordt aan de eigen (nucleaire) afschrikking. Hiervoor zien we voor ons dat de Franse (en/of Britse) nucleaire paraplu ook voor de rest van de EU gaat functioneren.
CDA
Het CDA wil het minimumloon blijven koppelen aan de stijging van de (Cao-)lonen.
CDA
Het CDA wil meer groente en fruit eten stimuleren. Daarom kiezen we voor gratis schoolfruit voor alle kinderen. Een btw-nultarief helpt vooral hogere inkomens, maakt belastingen ingewikkelder en heeft weinig effect op de prijs van groente en fruit.
CDA
Het CDA wil dat rechters de mogelijkheid krijgen om wetgeving te toetsen aan de Grondwet, zodat zij kunnen controleren of wetten de grondrechten van burgers niet schenden. We zijn tegen de instelling van een Constitutioneel Hof.
CDA
Het CDA is tegen gratis OV. Gratis openbaar vervoer klinkt sympathiek, maar kost veel geld en maakt Nederland niet beter bereikbaar. Het CDA zet in op betaalbaarheid: reizen met bus of trein mag niet duurder zijn dan nodig, zodat het OV voor iedereen toegankelijk blijft.
CDA
Het CDA wil de nationale CO₂-heffing schrappen om bedrijven niet weg te jagen en verduurzaming in Nederland te stimuleren. We volgen Europese klimaatdoelen, passen onze wetgeving daarop aan en maken bindende maatwerkafspraken. Zo combineren we ambitie met realisme en groene industriepolitiek.
CDA
Het CDA is voor een verbod op het dragen van gezichtsbedekkende kleding tijdens demonstraties. Personen die zich ernstig misdragen moeten sneller geïdentificeerd en bestraft kunnen worden.
CDA
Het CDA wil de doelstelling dat woningen in 2050 aardgasvrij zijn niet loslaten. Klimaatneutraliteit is nodig en 2050 geeft tijd om stap voor stap woningen te verduurzamen. Met stabiel beleid en nieuwe technieken zorgen we dat iedereen mee kan doen zonder onnodige kosten.
CDA
Nederlandse tarieven zijn hoger dan in veel andere landen. Het CDA vindt het verstandig om energie-intensieve industrie minder te laten betalen voor het elektriciteitsnet. Dit helpt onze industrie te behouden en verduurzamen en voorkomt dat bedrijven naar het buitenland gaan, waar kosten lager zijn.
CDA
Het CDA wil dat er geen wapens geëxporteerd worden naar Israël die gebruikt kunnen worden bij mensenrechtenschendingen. Wel moet het mogelijk blijven om (onderdelen van) wapensystemen te leveren die bedoeld zijn voor de verdediging van Israëlische burgers (zoals het Iron Dome-systeem).
CDA
Het CDA is voorstander van het afbouwen van zogenaamde fossiele subsidies. Dat moet dan wel in Europees verband gebeuren, zodat dezelfde regels gelden voor Nederlandse bedrijven als voor bedrijven in andere landen.
CDA
Het CDA is voor de Lelylijn. We willen een snelle verbinding tussen Randstad en het Noorden als onderdeel van een sterk spoornetwerk. Dat vergroot bereikbaarheid én biedt ruimte voor nieuwe woningen, banen en economische kansen. Hier zetten we ons al jaren voor in.
CDA
Iedere internationale militaire missie moet conform artikel 100 van de Grondwet apart beoordeeld worden. Het is dus niet mogelijk om bij voorbaat in zijn algemeenheid aan te geven of Nederland deel moet nemen.
CDA
Gaswinning op de Noordzee is voorlopig nodig om onze afhankelijkheid van onder andere Russisch gas en Amerikaans schaliegas te verkleinen. Nederlands gas is klimaatvriendelijker dan buitenlands gas en zorgt voor leveringszekerheid tijdens de energietransitie.
CDA
Het CDA wil geen strengere natuurregels dan Europa, maar juist ruimte voor de unieke Nederlandse situatie met hoge bevolkingsdichtheid en intensieve landbouw. We versterken natuur via onder andere herverkaveling en natuurverbindingen, zonder boeren en regio’s extra te belasten.
CDA
Het CDA wil leegstand hard aanpakken. In tijden van woningnood is het langdurig leeg laten staan van een woning of pand onfatsoenlijk. Met een leegstandsbelasting en strikte handhaving prikkelen we eigenaren en maken we woningen en lege winkelverdiepingen sneller beschikbaar.
CDA
De overheid hoeft niet zelf een bank op te richten, maar kan wel zorgen dat het aantrekkelijker wordt voor mensen om te sparen. Het CDA wil het oude zilvervlootsparen weer invoeren, waarbij jongeren kunnen sparen met een extraatje van de overheid.
CDA
Het CDA wil de spreidingswet uitvoeren, zodat de chaos in de asielopvang stopt en er een einde komt aan de extreem hoge kosten aan hotels voor asielopvang. Gemeenten moeten solidair zijn met Ter Apel en naar vermogen bijdragen aan de huisvesting. Dat is eerlijk en rechtvaardig.
CDA
Het is belangrijk om meer mensen op te leiden voor de arbeidsmarkt van de toekomst. De bekostiging van universiteiten en hogescholen moet daar beter op aansluiten.
CDA
Ontwikkelingsgeld geef je aan landen om toekomst te bieden aan hun inwoners, dan mag je ook aan ze vragen om mensen die hier uitgeprocedeerd zijn, weer terug te nemen.
CDA
Elke statushouder is verplicht in te burgeren en actief mee te doen in de samenleving. Dat kan via taallessen en vrijwilligerswerk. Nederlanderschap moet toegankelijk zijn voor wie actief meedoet. De verlenging naar 10 jaar levert meer belemmeringen op om deel te nemen aan de samenleving.
CDA
Het CDA kiest niet exclusief voor subsidies op biologische landbouw, omdat álle boeren bijdragen aan innovatie, voedselzekerheid en verduurzaming. We willen ruimte voor diverse bedrijfsmodellen, zodat boeren zelf kunnen kiezen hoe ze bijdragen aan de transitie en hun toekomst.
CDA
Het is van belang dat een zo breed mogelijk publiek toegang heeft tot belangrijke sportevenementen die maatschappelijke verbinding en trots bevorderen.
CDA
Het is nodig om ons zorgstelsel klaar te maken voor de toekomst, maar oplossingen moeten juist vanuit de samenleving komen. Het nationaliseren van de zorg is geen realistische oplossing; het maakt de zorg duurder en minder efficiënt.
CDA
Een referendum maakt van zorgvuldige wetgeving een simpel ja of nee. Dat dwingt mensen in kampen en vergroot polarisatie. Het CDA kiest voor besluitvorming in het parlement en wil burgerbetrokkenheid versterken op andere manieren, zoals via verenigingen en de maatschappelijke diensttijd.
CDA
Het leren over gender en seksualiteit maakt deel uit van de kerndoelen van het onderwijs. Hoe basisscholen en leraren dit vervolgens concreet invullen staat hen vrij; dat is de vrijheid van onderwijs.
CDA
Het CDA is voor invoering van het tweestatusstelsel. Dat houdt in dat er een onderscheid is tussen permanente vluchtelingen die vrezen voor vervolging en tijdelijke vluchtelingen die bescherming zoeken tegen bijvoorbeeld oorlogen.
CDA
Het CDA wil zo snel mogelijk naar een systeem van belastingheffing op het werkelijk behaalde rendement. Dat betekent dat je iets meer betaalt als je een hoger rendement behaalt.
CDA
De vliegbelasting gaat vanaf 2027 omhoog en wordt gedifferentieerd naar afstand. Hier is het CDA voorstander van.
CDA
We blijven Oekraïne steunen. We zijn voor toetreding van Oekraïne tot de Europese Unie, maar niet zo snel als mogelijk. Er moet een einde komen aan de agressieoorlog van Rusland en Oekraïne moet net als andere landen voldoen aan de voorwaarden van de Europese Unie om toe te kunnen treden.